Madhvacharya's Dvaita Vedanta and translation of Sarvamoola containing Bhagavad Gita, Upanishads, and Brahmasutra.

Bhagavad Gīta Bhāshya and Tātparya

ज्ञानं ज्ञेयं परिज्ञाता त्रिविधा कर्मचोदना। करणं कर्म कर्तेति त्रिविधः कर्मसङ्ग्रहः ॥१८॥

Gīta Bhāshya 18.18

एवं तर्हि न पुरुषं अपेक्ष्य विधिः। अकर्तृत्वात् इत्यत आह - ज्ञानं इति॥

त्रिविधा कर्मचोदना। एतत् त्रिविध मपेक्ष्य कर्मविधिः इति त्रिविधा उच्यते। कारणानि सङ्क्षिप्याह - करणं इति॥

कर्म सङ्ग्रहः कर्मकारणसङ्ग्रहः। अधिष्ठानादि करणे एव अन्तर्भूतः। तथाहि ऋग्वेदखिलेषु -

"ज्ञानं ज्ञेयं ज्ञानिनं चाप्यपेक्ष्य विधिरुत्थितः। करणं चैव कर्ता च कर्मकारणसङ्ग्रहः॥"

अकर्तृत्वेपि विधिद्वार ईश्वरप्रसादात् इच्छोत्पत्त्या उक्त कारणैः कर्मद्वारा पुरुषार्थो भवतीति। ईश्वराधीनत्वेपि विधिद्वारा नियतः तेनैव। यदि च इच्छादिः जायते तर्हि कारितमेव ईश्वरेण। फलं च नियतम्। वस्तुतो अकर्तृत्वेपि अभिमानिकं कर्तृत्वं तस्यैव। स्वातन्त्र्यं च जडमपेक्ष्येव इति न प्रवृत्तिविधि वैयर्थ्यम्। सर्वं चैतत् अनुभवोक्तप्रमाणसिद्धं इति न पृथक् प्रमाणमुच्यते ॥१८॥

बहुचित्रजगद्बहुधाकरणात् परशक्तिरनन्तगुणः परमः ।
सुखरूपममुष्य पदं परमं स्मरतस्तु भविष्यति तत्सततम् ॥
"The one who has created this variegated vast universe with varied forms has infinite power and is of infinite auspicious qualities. He certainly bestows the highest state of bliss to those who meditate on his ever happy essence." -Dwādasha stōtra 4.3

Contact:
enquire@madhva.in